مشخصات فنی دستگاه ویسکوزیته قیر به روش سیبولت :
بدنه دستگاه از جنس استنلس استیل ضد زنگ و ضد اسید ساخته شده است . همچنین دارای دو روزنه فیورل و معمولی همراه با هیتر برقی ، ترمومتر و ترموستات دیجیتال ، همزن و کوپل خنک کننده می باشد .
شرح مختصر درباره آزمایش سیبولت قیر :
هدف از این آزمایش اندازه گیری گرانروی به روش فیورال و یونیورسال است . در این آزمایش زمان لازم برای عبور ۶۰ میلی لیتر نمونه ار اریفیس کالیبره شده تحت شرایط و دمای معین می باشد .
تشریح کامل آزمایش ویسکوزیته قیر
مقدمه
مقاومت داخلی مایعات را که مانع حرکت و جریان آن ها می شود ، ویسکوزیته یا گرانروی و یا کندروانی می نامند . این کندروانی برای مایعات برحسب پوآز سنجیده می شود که همان پاسکال – ثانیه می باشد . از آنجایی که قیرهایی که در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد دارای درجه نفوذ یکسانی هستند ، ممکن است سختی متفاوتی در دماهای بالاتر داشته باشند ، ضرورت ایجاد می کند که آزمایشی انجام شود تا این تفاوت ها را به نمایش بکشد .
کندروانی قیر کمیتی است که خواص قیر را در درجه حرارت های بالا که معمولا درجه حرارت هایی است که در عمل مخلوط های قیری ساخته می شوند ، مشخص می نماید . این کمیت در تعیین عملکرد قیر موثر است به طوری که هر اندازه قیر نسبت به گرما حساس تر باشد ، کندروانی آن در درجه حرارت های بالا کمتر خواهد بود . از جمله نکات اجرایی مهمی که می توان از کمیت کندروانی قیرها استخراج نمود ، آن است که هر چه کندروانی قیر کمتر باشد ، استفاده از آن قیر برای تولید و پخش آسفالت راحت تر خواهد بود و نیز جابجایی قیر از مخازن و اختلاط قیر با مصالح سنگی به سهولت انجام می شود .
نکته قابل تامل دیگر آن است که کندروانی قیر با پایداری آسفالت با تغییرات دما رابطه مستقیم دارد . بدین معنا که اگر کندروانی کم باشد ، قیر در گرمای تابستان حالت خمیری پیدا خواهد کرد و سبب مواج شدن آسفالت زیر بار ترافیک می شود و نیز پدیده قیرزدگی رخ خواهد داد . هم چنین اگر کندروانی قیر زیاد باشد در سرمای زمستان آسفالت ها دچار ترک خوردگی خواهند شد .
روش های مختلفی برای تعیین کندروانی قیرها موجود است که از جمله آنها می توان روش سی بولت – فورل ، روش استاندارد تار ویسکومتر (S.T.V) ، روش ویسکومتر ردوود (Red Wood) و روش کینماتیکی را نام برد . روشی که ما در ادامه پیش خواهیم گرفت روش سی بولت – فورل است اما در ذیل به توضیح اجمالی درباره هر یک از روش های فوق الذکر می پردازیم :
آزمایش ویسکوزیته قیر به روش سی بولت – فورل :
ویسکومتر سی بولت – فورل برای تعیین کندروانی قیرهای مخلوط بکار می رود و به طور کلی مشابه ویسکومتر S.T.V بوده و نوع اصلاح شده ویسکومتر ردوود تلقی می شود . از آنجایی که قطر سوراخ ویسکومتر سی بولت – فورل کوچکتر از قطر سوراخ ویسکومتر S.T.V می باشد ، بنابراین درجه حرارت آزمایش در این ویسکومتر بالاتر خواهد بود. در دستگاه سی بولت – فورل کندروانی ، زمان لازم بر حسب ثانیه برای آنکه مقدار ۶۰ سانتی متر مکعب قیر مایع در دمای ۱۳۵ درجه سانتیگراد از مجرای دستگاه سی بولت – فورل فرو ریزد تعیین می شود . شرح این روش در استاندارد زیر مفصلا آمده است :
ASTM Methods, (D: 88-53)
آزمایش ویسکوزیته قیر به روش ردوود
از ویسکومتر ردوود برای تعیین کندروانی قیرهای مایع استفاده می شود. از آنجایی که قطر سوراخ این ویسکومتر کوچک است ، لذا قیرهای خالص و حتی قیرهای مخلوط به کندی از آن عبور کرده و مدت زمان زیادی نیاز دارند . از این ویسکومتر در اندازه گیری کندروانی قیرهایی که همراه با حلال هایی چون کروزین ، گازوئیل و گازولین که در تهیه قیرهای مخلوط به کار می روند، استفاده می شود . می توان برای یافتن مطالب بیشتر به استانداردهای زیر مراجعه نمود :
Standard Methods, (IP. 70/57)
Standard Methods, (Paragraph 21.11)
آزمایش ویسکوزیته قیر به روش کینماتیکی
در روش اندازه گیری کندروانی به روش کینماتیکی ، با عبور مقدار ۵۰ میلی لیتر قیر مورد آزمایش با درجه حرارت ۴۰ درجه سانتیگراد از مجرای لوله استاندارد دستگاه زمانی که صرف عبور قیر شده است را یادداشت می کنیم و این زمان را به عنوان کندروانی قیر محسوب می نماییم .
روش استاندارد تار ویسکومتر
این ویسکومتر که به ویسکومتر S.T.V معروف می باشد ، برای اندازه گیری کندروانی قیرهای مخلوط و نیز قیرهای قطران کاربرد دارد . این ویسکومتر مشابه ویسکومتر ردوود می باشد که در آن حجم معینی قیر از درون سوراخی با قطر معین در درجه حرارت مشخص عبور نموده و زمان عبور بر حسب ثانیه آن را به عنوان کندروانی قیر ثبت می نمایند . این روش دراستاندارد ASTM گنجانده نشده است ، اما در استانداردهای زیر مندرج است :
Standard Methods, (IP. 72/58)
Standard Methods, (RT. 2/57)
هدف آزمایش
هدف از آزمایش ویسکوزیته ، تعیین خواص روانی قیر در دماهای بالا و تعیین عملکرد آسفالت می باشد .
وسایل آزمایش سیبولت قیر :
- دستگاه سی بولت – فورل
- دماسنج
- قیرمذاب
- ظرف مخصوص
روش انجام آزمایش ویسکزیته به روش سیبولت :
قبل از شروع آزمایش ، ابتدا باید دستگاه سی بولت – فورل را با حلال تتراکلرید کربن یا نفت سفید شست و خشک نمود . حال قیر را تا دمای حدود ۱۳۸ درجه سانتیگراد حرارت می دهیم و از الک نمره ۲۰۰ عبور می دهیم تا ناخالصی های آن گرفته شود . دستگاه سی بولت – فورل را روشن می کنیم تا دمای روغن پیرامون مخزن قیر ، به حدود ۱۳۵ درجه سانتیگراد برسد . این دما را باید با دماسنج پیوسته اندازه گیری نماییم . حال قیر را در داخل مخزن دستگاه می ریزیم و میله روی نازل را بالا می کشیم و زمانی را که طی آن ظرف شیشه ای زیر نازل به اندازه ۶۰ سانتی متر مکعب از قیر پر شود را محاسبه می کنیم . این زمان بر حسب ثانیه ، همان کندروانی قیر خواهد بود .
دقت شود که پس از انجام آزمایش ظرف شیشه ای را از قیر خالی نموده و با حلال مناسب آن را تمیز نمایید .
سایر مشخصات :
- حوضچه تمام استیل ضد اسید
- فن سیرکولاسیون جهت یکنواخت بودن دمای آب مخزن
- همراه ۲ عدد بالن ۶۰ میلی لیتر