برای اندازهگیری گیرش اولیه از دستگاه ویکات ( vicat ) با سوزنی به وزن مشخص و با قطر mm 1 به منظور نفوذ در خمیر سیمان نرمال استفاده میشود . زمان گیرش اولیه در حقیقت زمانی است که سوزن دستگاه به فاصله mm 5 از کف قالب مخصوص ( که از خمیر سیمان پرشده ) ، میرسد .
وسایل مورد نیاز آزمایش :
۱- دستگاه ویکات
۲- کمچه
۳-کورنومتر
۴- سینی برای مخلوط کردن سیمان
۵-ظرف آب
تشریح کلی آزمایش دستگاه ویکات سیمان (گیرش) :
زمان گیرش سیمان – ویکات سیمان
برای تعیین زمان گیرش در حال حاضر از دو وسیله به نام های سوزن ویکات و سوزن گیلمور استفاده می شود . سوزن گیلمور از یک قاب فلزی که روی آن دو محور قائم تعبیه شده ، تشکیل می شود . روی هریک از این دو محور قائم وزنه ای که به انتهای آن سوزنی به قطر معین وصل گردیده نصب شده است . به مزنه بزرگتر (۶/۴۱۵گرم)یک سوزن نازک (به قطر ۰۶/۱ میلی متر ) و به وزنه کوچکتر (۴/۱۱۳ گرم) سوزنی ضخیم (به قطر ۱۲/۲ میلی متر) متصل است .
بر اساس استانداردهای تعریف شده چنانچه از سوزن ویکات برای تعیین زمان گیرش ملات سیمان استفاده شود، زمان شروع گیرش اولیه ، لحظه ای است که مقدار نقوذ سوزن نازک ( به قطر یک میلی متر ) در خمیر دارای رطوبت روانی متعارف پس از ۳۰ ثانیه به کمتر از ۲۵ میلی متر برسد . بر اساس همین معیار ، آغاز گیرش نهایی، زمانی است که نفوذ سوزن یک میلی متری در خمیر سیمان به صفر برسد .
چانچه از سوزن گیلمور برای تعیین زمان گیرش ملات سیمان استفاده شود ، مطابق روش قبل ابتدا باید خمیر سیمان با روانی متعارف تهیه ودر زیر دستگاه قرار داده شود.طبق معیار های استاندارد ، آغاز گیرش زمانی است که نفوذ سوزن ضخیم متصل به وزنه کوچکتر دستگاه در ملات صفر باشد و آغاز گیرش نهایی نیز لحظه ای است که نفوذ سوزن نازک متصل به وزنه بزرگتر در ملات به صفر برسد .
بر اساس استاندارد شماره ۳۸۹ ایران ، زمان گیرش اولیه و نهایی انواع سیمان چنانچه از سوزن ویکات استفاده شود ، به ترتیب برابر حداقل ۴۵ دقیقه و حداکثر ۶ ساعت است .
سایر مشخصات :
- وزن میله متحرک ۰٫۵g 300
- قطر انتهای نفوذ کننده میله ۰٫۰۵mm 10
- قطر داخلی حلقه در پایین ۳mm 70
- قطر داخلی حلقه در بالا ۳mm 60
- ارتفاع حلقه ۱mm 40