شیکر الک یا دستگاه لرزاننده دستگاهی است جهت لرزش مداوم الک ها و در هنگام دانه بندی مصالح مختلف بکار میرود…
انواع شیکر الک برقی :
شیکر الک برقی مکانیکی با حرکت غربالی
شیکر الک برقی مغناطیسی
تشریح دستگاه شیکر الک مکانیکی :
حرکت غربالی این دستگاه توسط یک موتور الکتریکی که توسط تسمه به یک لنگ متصل شده است ایجاد می گردد . مقدار اندازه خارج از مرکز بودن لنگ ، حرکت صفحه شیکر را تعیین میکند . دوام و قدرت این شیکر نسبت به شیکر های مغناطیسی و غیره بسیار بالاتر هستند . همچنین تحمل وزنی آن ها در حدود ۵۰ کیلوگرم می باشد . این نوع شیکر معمولا برای آزمایشگاه های مکانیک خاک که مصالح سنگینی استفاده می کنند پیشنهاد می شود . دستگاه دارای یک تایمر می باشد تا در صورت نیاز در زمان معین شده دستگاه بصورت اتوماتیک خاموش شود . این دستگاه قابلیت تشاندن ۱۱ عدد الک فریم ۸ اینچ و یا ۸ عدد الک با فریم ۱۲ اینچ را دارد .
تشریح دستگاه شیکر الک مغناطیسی :
این دستگاه همانند دیگر شیکرها جهت سرند مواد و مصالح بکار می روند . سیستم کارکرد این دستگاه توسط مگنت یا آهن ربا می باشد . به گونه ای که با قطع و وصل شدن جریان داخل مگنت صفحه اصلی دارای لرزشی می شود . که با تنظیم سرعت تناوب جریان ، مقدار لرزشی کمتر ویا بیشتر می گردد همچنین با کم و زیاد کردن جریان می توان مقدار کورسی لرزشی را تنظیم کرد .
مشخصات دستگاه شیر الک مغناطیسی :
بدنه این دستگاه از چدن ریخته گری بوده و گذشته از مقاومت و دوام آن زیبایی خاصی به دستگاه داده است . شیکر الک مغناطیسی با بهره گیری از مدار کنترل میکروپروسسوری و فن آوری جدید الکترومگنت می تواند یک انتخاب مناسب جهت انجام آزمایشات مختلف باشد .
بر روی منوی تنظیمات این دستگاه شما می توانید قدرت لرزشی را از ۱% تا ۱۰۰% تغییر دهید . همچنین زمان کلی کارگر و دستگاه و همچنین زمان وقفه بین هر لرزشی را می توانید در این منو تغییر دهید . یکی دیگر از مزایای این دستگاه صدای کم آن می باشد .
طریقه استفاده از دستگاه شیکر الک آزمایشگاهی
باید مجموعهٔ الک‌ها را بر روی هم قرار داد ، الک‌های با سوراخ بزرگتر در بالا و الک‌های ریزتر در پایین قرار می‌گیرند. پس از آنکه الک‌ها را به ترتیب درشت به ریز روی هم و روی دستگاه لرزاننده قرار دادیم ، تایمر زمان دستگاه شیکر الک را رو ی زمتن تعیین شده تنظیم می کنیم و دکمه استارت را می زنیم . در زیر ریزترین الک باید یک سینی قرار داد تا ریزترین دانه که از الک آخر عبور می‌کنند در آن سینی یا زیر الک ریخته شوند . همچنین برای جلوگیری از پاشیدن مواد به بیرون از درب الک نیز استفاده می شود که در روی بالاترین الک قرار می گیرد .
انواع حرکت شیکر الک برقی یا دستگاه لرزاننده :
عامل حرکت اصلی دستگاه شیکر الک از چند روش صورت میگیرد.
شیکر یا سرند مصالح به روش پرتابی :
در روش پرتابی، روی الک‌ها یک حرکت رفت و برگشتی به سمت بالا و پایین صورت میگیرد ، با این کار در دانه‌های نمونهٔ روی الک آشفتگی ایجاد شده و دانه‌ها به سمت بالا پرتاب می‌شوند و وقتی به سمت الک فرود می‌آیند دانه‌هایی که ریزترند از سوراخ‌های الک عبور می‌کنند و آنها که درشت‌ترند بر روی آن باقی می‌مانند و در حرکت بعدی الک دوباره به بالا پرتاب می‌شوند . امروزه در لرزاننده‌های الک یک وسیلهٔ رانش الکترومغناطیسی کار گذاشته شده‌است که به یک سامانهٔ جرم و فنر وصل است ، این سامانه نوسان‌های لازم را به الک وارد میکند . دامنه و مدت لرزش الک به صورت رقمی انتخاب می‌شود و به صورت پیوسته قابل کنترل است . به این ترتیب نتیجهٔ آزمایش الک قابل بازتولید و دقیق است .
این روش با ایجاد حرکات در هر سه بعد و بازدهی جداسازی بالا ، رایج ترین روش برای انجام آزمایش الک بوده و با استفاده از آن می‌توان طیف بزرگی از ذرات با اندازه تقریبی ۲۰ میکرومتر تا ۴۰ میلی متر را با کمترین زمان ممکن آنالیز نمود . کار با دستگاه‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند راحت بوده و نگهداری آن ها ساده است . اما از آن جایی که حین عبور ذرات از سوراخ‌های الک امکان گرفتگی آن ها و در نتیجه کوچکتر شدن سطح الک و کاهش بازدهی وجود دارد در بعضی موارد استفاده از این روش دارای محدودیت‌هایی خواهد بود.
کاربردهای این روش در اندازه گیری توزیع اندازه ذرات مواد زیادی از جمله سنگ‌های معدنی ، خاک ، دانه‌های نباتی ، ماسه ، مواد شیمیایی ، زغال سنگ ، قهوه ، کودهای شیمیایی ، آرد ، پودرهای فلزی ، پودرهای شستشو ، کلینکر سیمان ، پلاستیک و غیره می‌باشد .
شیکر یا سرند مصالح به روش افقی :
در الک کردن به صورت افقی لرزانندهٔ الک آن را در یک دایرهٔ افقی در صفحه جابجا میکند . با این کار در دانه‌های نمونهٔ روی الک آشفتگی ایجاد شده و ذرات تحت تاثیر حرکتی چرخشی و بصورت افقی از سوراخ‌های الک عبور می‌کنند . حرکت در جهت افقی باعث می‌شود که دانه‌ها کمتر در سوراخ‌های الک گیر کرده و شبکهٔ سوراخ‌های الک زود بسته نشوند . به دلیل نوع حرکت در این روش الک‌های مورد استفاده در آن نسبت به روش قبل دارای قطری بزرگتر بوده و در نتیجه مقدار نمونه بیشتری را می‌توان مورد آنالیز قرار داد . هر چه بتوان مقدار زیادتری از نمونه اولیه را مورد آنالیز قرار داد بالطبع درصد خطا کاهش یافته و در نتیجه اندازه گیری توزیع اندازه ذرات نمونه با دقت بیشتری انجام میگیرد .
الک کردن بصورت افقی بیشتر برای دانه‌های سوزنی شکل ، صفحه‌ای ( پهن ) ، دراز یا رشته‌ای مورد استفاده قرار میگیرد . از کاربردهای این روش می‌توان به اندازه گیری توزیع ذرات موادی از جمله مصالح ساختمانی ، کودهای شیمیایی ، دانه‌های نباتی آسیاب شده و همچنین آسیاب نشده و قطعات ریز چوبی اشاره نمود . شایان ذکر است که این روش را می‌توان با الک‌های با قطر کمتر نیز انجام داد اما در صورت کاهش قطر الک‌ها می‌بایست برای رسیدن به همان بازدهی علاوه بر حرکت چرخشی الک‌ها ، متناوبا به آن ها در جهت عمودی نیز ضربه وارد کرد . کاربرد این روش بیشتر در اندازه گیری توزیع اندازه ذرات موادی از جمله پودرهای فلزی ، چاشنی‌های غذایی ، ساینده‌ها ، کربن فعال شده ، الماس ، سیمان و غیره می‌باشد . با این روش می‌توان ذراتی با اندازه تقریبی ۴۵ میکرومتر تا ۶۳ میلی متر را با زمانی حتی کمتر از روش قبل آنالیز نمود . کار با دستگاه‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند راحت بوده و نگهداری آنها ساده است و به علت این که کمتر سوراخ‌های الک‌های آن توسط ذرات مسدود می‌گردند در نتیجه از تمام سطح الک جهت عبور ذرات استفاده شده و بازدهی آزمایش بیشتر خواهد شد .
شیکر یا سرند مصالح به روش AIR JET
اگر در نمونه اولیه ذرات ریز با اندازه تقریبی ۵۰ میکرو متر و کوچکتر از آن به میزان نسبتا زیادی وجود داشته باشند ، این ذرات نمی‌توانند به آسانی و با استفاده از نیروی وزن خود از سوراخ های الک عبور نمایند و از طرف دیگر به علت نیروی چسبندگی زیادشان به ذرات بزرگتر چسبیده و همراه با آن ها در الک‌های بالایی باقی مانده و در نتیجه موجب خطا در نتیجه آزمایش خواهند شد . در این موارد جهت دستیابی به نتایج بهتر از روش Air-jet استفاده می‌شود که در آن جریانی از هوا به منظور جدا کردن ذرات ریز از ذرات بزرگتر و حرکت دادن آن ها به الک‌های پایین دمیده می‌شود . جریان هوای خروجی از دستگاه نیز در نهایت وارد سیلیکون و یا فیلتر می‌شوند .
اساس کار بدین صورت است که ابتدا الک بر روی بدنه دستگاه سوار شده و سرپوش بر روی آن قرار میگیرد . سپس توسط یک پمپ خلا در پایین الک‌ها و یا جریان پر فشار هوا در بالای الک‌ها ، هوا از سمت بالا به پایین دستگاه جریان یافته و همین امر سبب الک شدن نمونه خواهد شد . باید توجه داشت که استفاده از این روش مستلزم عدم وجود هر گونه نشتی از سیستم است که در اینصورت می‌بایست هنگام قرار دادن الک‌ها و سر پوش در دستگاه از واشرهای آب بند کننده استفاده نمود. توزین اندازه ذرات در این روش به دو صورت انجام میگیرد . در روش اول جریان هوای خروجی از دستگاه از فیلتر عبور داده شده و در نتیجه این کار ذرات عبوری از الک در فیلتر جمع آوری می‌شوند . با وزن کردن این ذرات می‌توان به توزیع اندازه ذرات دست یافت . از طرفی می‌توان پس از پایان آزمایش اجزا دستگاه را باز نموده و ذرات باقی مانده بر روی الک را وزن کرده و اندازه ذرات را اندازه گیری نمود . استفاده از روش اول نیازمند توقف آزمایش و باز نمودن دستگاه نخواهد بود ولی در عوض ممکن است پس از مدتی فیلتر مسدود شده و همین امر باعث کاهش راندمان دستگاه شود .
از کاربردهای این روش می‌توان به اندازه گیری توزیع اندازه ذرات مواد دارویی ، مواد شیمیایی ، مصالح ساختمانی و سایر موادی که محتوی ذرات ریز با اندازه تقریبی ۱۰ میکرومتر تا ۴ میلی متر می‌باشند اشاره نمود .
شیکر یا سرند مصالح به روش صوتی :
در این روش علاوه بر الک کردن مکانیکی نمونه ، دانه‌ها توسط یک بلندگوی بزرگ در مجموعه‌ای از نوسان‌های هوا ( موج طولی ) با بسامد چند هزار هرتز قرار می‌گیرند . اساس کار همانطور که در شکل مشاهده می‌شود بدین صورت است که مجموعه الک‌ها در بالای یک بلندگو که با بسامد چند کیلو هرتز در حال کار است قرار گرفته و ذرات توسط یک حرکت نوسانی بالا به پایین از سوراخ‌های الک عبور می‌نمایند . البته این حرکت ذرات علاوه بر حرکتی است که توسط لرزاننده مکانیکی بصورت افقی به الک‌ها وارد شده است . در این روش می‌توان ذرات بسیار ریز تا اندازه ۵ میکرومتر را بدون نیاز به استفاده از جریان آب و بصورت خشک مورد ارزیابی قرار داده و از مشکلات بوجود آمده در روش تر دوری جست .
الک‌های صوتی نسبت به الک‌های معمولی که شبکه‌ای از سیم‌های فولادی اند ، بسیار تواناترند و می‌توانند گَرده‌های بسیار ریز خشک تا اندازه ۵ میکرومتر را نیز الک کنند . علاوه بر این نقطه پایانی آزمایش در این روش نسبت به روش های مکانیکی کمتر است . از کاربردهای این روش می‌توان به اندازه گیری توزیع اندازه ذرات مواد دارویی ، مواد شیمیایی ، مصالح ساختمانی و سایر موادی که محتوی ذرات ریز با اندازه تقریبی ۲۰ میکرومتر تا ۳/۶ میلی متر می‌باشند اشاره نمود .
شیکر یا سرند مصالح به روش تر (خیس)
در بیشتر موارد آزمایش الک بر روی نمونه خشک انجام می‌شود اما گاهی در نمونه‌هایی ویژه حتما باید این آزمایش به صورت تَر صورت گیرد مانند نمونه‌ای شامل مواد معلق ، یا نمونه‌ای از مواد بسیار ریز به صورت گَرده‌ای ( دانه‌های کوچکتر از ۴۵ میکرومتر ) که تمایل به‌هم چسبیدن داشته و در صورتی که به صورت خشک الک شوند باعث گرفتگی سوراخ‌های الک می‌شوند و ادامهٔ کار را غیر ممکن می‌کنند. با وجود اینکه با استفاده از این روش امکان آنالیز ذرات تا اندازه ۲۰ میکرومتر فراهم می‌شود ولی لزوم فیلتراسیون جریان مایع خروجی و جدا کردن ذرات ریز و در نهایت خشک کردن و وزن کردن آن محدودیت‌هایی را برای استفاده از این روش ایجاد کرده است .
الک‌ها ذرات ریز را با خود شسته و در نهایت سوسپانسیونی از ذرات و آب از زیر پایین ترین الک از دستگاه خارج می‌شود . پس از پایان آزمایش ذرات عبور نکرده از الک‌ها و هم چنین ذرات موجود در سیستم فیلتراسیون خشک شده و وزن گردیده و در نهایت توزیع اندازه ذرات در نمونه اندازه گیری می‌شود .
در این روش معمولاً از آب جهت خیس کردن نمونه استفاده می‌شود اما می‌توان از سایر مایعات نیز جهت این کار استفاده نمود. زمان پایان آزمایش زمانیست که محلول خارج شده از سینی زیرین صاف و شفاف بوده و محتوی هیچ گونه ذراتی نباشد . این زمان به دلیل این که لازم است ذرات روی هر الک ابتدا خشک شده و سپس وزن شده معمولا زیاد بوده و بین ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد . به همین دلیل استفاده از روش تر در آزمایش الک خیلی بیشتر از روش‌های خشک طول کشیده و همین امر از مهمترین معایب این روش به حساب می‌آید .
از کاربردهای این روش می‌توان به اندازه گیری توزیع اندازه ذرات زیادی از جمله سنگ‌های معدنی، خاک،، ماسه، مواد شیمیایی،، پودرهای فلزی،، پودرهای شستشو، کلینکر سیمان،، مصالح ساختمانی و سایر موادی که محتوی ذرات ریز با اندازه تقریبی ۲۰ میکرومتر تا ۱۲۵ میلی متر می‌باشند اشاره نمود. در واقع از روش تر می‌توان برای تمام موادی که در آنها از روش اول جهت تعیین اندازه ذرات بهره گرفته شده است، استفاده نمود.
سایر مشخصات :
تایمردار
قابلیت نصب ۱۱ الک به قطر ۸ اینج و ۸ الک به قطر ۱۲ اینچ
ارتعاش عالی و مناسب برای افزایش سرعت الک نمودن
تایمر یک ساعته
رنگ مقاوم الکترواستاتیک
دارای موتور تک فاز ۱۴۵۰ rpm
ابعاد : ۱۲۰۰×۳۲۰×۵۰۰mm
وزن: ۴۰ kg
دارای ( گیره ) برای محکم نمودن الک ها
